Κεφαλαία -Πεζα, Παρουσίαση βιβλιογραφίας

Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ                                                    Ηλιόπουλος   Σαράντης

Στη δημοσίευση αυτή θα ασχοληθούμε από τη μια μεριά με τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάποιος κατά τη σύνταξη μιας βιβλιογραφίας, σχετικά με την παράθεση του επωνύμου και του ονόματος ενός συγγραφέα  και από την άλλη να γίνει μια παρουσίαση των πιο αποτελεσματικών λύσεων, που κατά τη γνώμη μου, «αντιμετωπίζουν τα πολλά προβλήματα.

Μεθοδολογικά οι αναφορές θα χωρισθούν και θα εξετασθούν ανάλογα με το είδος του βιβλιογραφούμενου εντύπου:

  σε βιβλία,

σε άρθρα και περιοδικές εκδόσεις.

 Προβλήματα που σχετίζονται με το επώνυμο – όνομα του δημιουργού σε μια βιβλιογραφία                                      

1. Πώς παρατίθεται το όνομα;

Το όνομα του δημιουργού προτάσσεται με τη σει­ρά: επώνυμο - όνομα - πατρώνυμο.

Σημ. Δεν αναφέρονται, συνήθως, στο όνομα του συγγραφέα οι διάφοροι τίτλοι ευγενείας.

2. Σε ποια πτώση τίθεται το επώνυμο;

Το επώνυμο του συγγραφέα καλό είναι να τίθεται στην ονο­μαστική πτώση  Αυτό θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε τη σύγχυση που μπορεί να δημιουρ­γήσει η εμφάνιση του ονόματος σε γενική πτώση, ειδικά αν το μικρό όνομα είναι άκλιτο και δε διευκολύνει την αποσα­φήνιση.

3. Πώς πρέπει να παρατίθεται το μικρό όνομα;

Το μικρό όνομα του συγγραφέα κανονικά θα πρέπει να παρατίθεται πλήρες και όχι με το αρ­χικό γράμμα του ή σε συντετμημένη μορφή, γιατί έτσι εύκολα θα μπορεί να γίνεται  η διάκριση του φύλου του/της συγγραφέα, καθώς και τη διάκριση μεταξύ δύο συνεπώνυμων συγγραφέων που το μικρό τους όνομα αρχίζει από το ίδιο γράμμα. Π.χ.:

Αν έχουμε δύο ή περισσότερους συγγραφείς με το ίδιο ονοματεπώνυμο, θα πρέπει να καταγράψουμε το πατρώνυμο.

Σύμφωνα με τα παραπάνω σε μια βιβλιογραφία γράφουμε:

Τριανταφυλλίδης, Λουκάς Ιωάννης.

4. Η  στίξη και η τυπογραφική παρουσίαση μιας βιβλιογραφίας.

Σ΄ αυτό το θέμα έχουμε στη διάθεση μας πολλές επιλογές παρουσίασης της ίδιας βι­βλιογραφικής αναφοράς.

α Τριανταφυλλίδης, Λουκάς, Η  κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006.  

β. Τριανταφυλλίδης, Λουκάς. Η  κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα. Πτολεμαΐδα: Πτολεμαίος, 2006. 

γ. Τριανταφυλλίδης, Λουκάς: Η  κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα. Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006.

δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ Λουκάς, Η  κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006. 

ε. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΛΟΥΚΑΣ, Η  κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006. 

Οι παραπάνω επιλογές είναι οι πιο συνήθεις και μάλιστα αποδεκτές, ως προς την χρήση τους. Η αναγραφή του επωνύμου και του ονόματος με κεφαλαίους χαρακτήρες σε μια βιβλιογραφία το καθιστά ευκρινέστερο, όμως μια τέτοια επιλογή μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα που τα γεννά η απουσία τόνου, πχ. ΚΡΕΜΕΤΗΣ  Νίκος. Η κεφαλαιογράμματη γραφή του επωνύμου δε βοηθά τον αναγνώστη να διαβάσει σωστά το επώνυμο: Πώς ονομάζεται ο συγγραφέας; Κρεμέτης Νίκος, Κρεμετής Νίκος; Συμπέρασμα: Προτιμητέα η χρήση πεζοκεφαλαίων χαρακτήρων.

5. Τριανταφυλλίδης Λουκάς Πέτρος: Χωρίς στίξη δηλώνεται το πατρώνυμο.

    Τριανταφυλλίδης Λουκάς – Πέτρος Με στίξη δηλώνεται το διπλό όνομα του συγγραφέα.

6. Δύο ή τρεις συγγραφείς

Όταν την κύρια ευθύνη ενός έργου μοιράζονται δυο ή τρεις συγγραφείς, καταγράφονται όλα τα ονόματα. Προηγείται εκείνο που προβάλλεται εμφανέστερα. Αν τα ονόματα παρου­σιάζονται με τον ίδιο τρόπο, τότε καταγράφονται με τη σει­ρά που εμφανίζονται στο βιβλίο.

Οι δυνατές επιλογές στην παρουσίαση είναι κι εδώ αρκετές.

1. Ηλιόπουλος Παύλος - Αλέξανδρος, - Βασιλόπουλος, Νίκος,

 Η κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006

 2. . Ηλιόπουλος Παύλος – Αλέξανδρος και Βασιλόπουλος, Νίκος,

 Η κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, Πτολεμαΐδα, Πτολεμαίος, 2006

Προτιμητέα η πρώτη επιλογή.

7.Περισσότεροι των τριών συγγραφείς

'Όταν οι συγγραφείς είναι περισσότεροι των τριών, μπορεί να καταχωριστούν μόνο το πρώτο ή τα δύο πρώτα ή τα τρία πρώ­τα ονόματα. Τα υπόλοιπα μπορεί να παραλειφθούν. Στη θέση του παραλειπόμενου ή παραλειπόμενων ονομάτων πρέπει να τεθεί η συντομογραφία κ.ά.

Β. ΑΡΧΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΑ ΜΙΚΡΑ

ΚΡΑΤΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

1. Με αρχικό μικρό γράφονται οι ονομασίες πολιτευμάτων (και τα παράγωγα τους), όπως και οι λέξεις που δηλώνουν μεγαλύτερες ή μικρότερες διοικητικές περιοχές:

βασιλεία,

μοναρχία,

δημοκρατία,

δικτατορία·

κοινοβουλευτισμός,

απολυταρχισμός,

φεουδαρχία,

κράτος,

πολιτεία…

2. Με αρχικό κεφαλαίο γράφονται οι επίσημες ονομασίες κρατών:

η Ελληνική Δημοκρατία, η Γαλλική Δημοκρατία, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ομόσπονδη Δημοκρατία της Γερμανίας…

3.Γράφονται με αρχικό κεφαλαίο οι θεσμικοί, πολιτικοί και διοικητικοί όροι, μόνον όταν ειδικός προσδιορισμός ή καθιερωμένο σχήμα τους μετατρέπει σε κύρια ονόματα:

το Σύνταγμα της  Ελλάδος, επειδή ο θεσμικός όρος «σύνταγμα» συνοδεύεται από ειδικό προσδιορισμό. Δεν πρέπει όμως να γράψουμε την έκφραση τα άρθρα του συντάγματος με κεφαλαίο, επειδή ο θεσμικός όρος δε συνοδεύεται από ειδικό προσδιορισμό.

Γράφουμε:

η Βουλή των Ελλήνων, αλλά η ελληνική βουλή),

  το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά ανάλαβε υπουργείο,

η Νομαρχία Κοζάνης, αλλά  ανέλαβε νομάρχης,

              ο Δήμος Αθηναίων, αλλά οι δήμοι και οι κοινότητες…

4. Γράφονται με αρχικό κεφαλαίο ονομασίες και όροι, οι οποίοι από τη σύσταση τους υπήρξαν κύρια   ονόματα, όπως:

Άρειος Πάγος,

Γενικό Λογιστήριο,

Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας,

Οργανισμός των Ηνωμέ­νων Εθνών,

Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα,

Βορειοατλαντική Συμμαχία.

5. Γράφονται με αρχικό  κεφαλαίο οι επωνυμίες ιδρυμάτων, οργανισμών, οργανώσεων, συλλόγων, εταιρειών:

Ίδρυμα Κοινωνούν Ασφαλίσεων,

Παναθηναϊκός,

 Ένωση Συνταχτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών,

 Τράπεζα Αττικής,

Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων.

6. Γράφονται με αρχικό  κεφαλαίο και τα τρία Όπλα:

Αεροπορία,

Ναυτικό,

Β' Σώμα Στρατού,

Στρατός,

Ελληνικός Στρατός,

Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων,

Πολεμικό Ναυτικό,

Πολεμική Αεροπορία,

Στρατηγείο Μέσης Ανατολής,

7. Γράφονται με αρχικό μικρό οι λέξεις που σημαίνουν αξιώματα, τίτλους και βαθμούς.

Σε αυτή την περίπτωση λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί του επομένου κυρίου ονόματος:

ο αυτο­κράτωρ Ιουστινιανός,

ο πρίγκηψ Κωνσταντίνος,

ο πρωθυπουργός της Ελλάδος,

ο δήμαρχος Αθηναίων,

ο πρόεδρος της Κύπρου,

ο στρατηγός Τριανταφυλλίδης

ο πρέσβης της Γαλλίας,

ο εισαγγελεύς εφετών,

ο πρόεδρος των εφετών

8.  Γράφονται με αρχικό κεφαλαίο οι τίτλοι ηγεμόνων, αρχηγών κρατών, θέσεων όπου αναφέρονται με τη θεσμική τους σημασία:

τον εξέλεξαν Πρόεδρο Δημοκρα­τίας,

ως Πρωθυπουργός της Ελλάδος ο Βενιζέλος επέδειξε τις ίδιες οργανωτικές ικανό­τητες που είχε επιδείξει και ως Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης…

 Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.