Η Ελλάδα του Χίτλερ Α΄Μέρος

Ήταν 30 Μαΐου του 1941 όταν οι σύο 19χρονοι φοιτητές τότε Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας, με μία παράτολμη ενέργειά τους, κατέβασαν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία. Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» παρουσιάζει μια σειρά ντοκιμαντέρ, όπου οι πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων περιγράφουν τα γεγονότα όπως τα έζησαν. Σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα στην «Ελλάδα του Χίτλερ». Δείτε σήμερα το πρώτο μέρος «Από την Αλβανία στην Κρήτη».

Στις 5.30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου, οι ιταλικές δυνάμεις επιτίθενται στην Ελλάδα από τα αλβανικά σύνορα. Οι εισβολείς είναι πάνοπλοι και ο  στρατιωτικός ακόλουθος της βρετανικής πρεσβείας προβλέπει «ελληνική συντριβή».
Οι Έλληνες όμως έχουν διαφορετική γνώμη. Με το που ηχούν οι σειρήνες του πολέμου, ολόκληρη η Ελλάδα συγκλονίζεται από διαδηλώσεις. Στην Αθήνα, οι διαδηλωτές σπάνε τα γραφεία της Alitalia και κατευθύνονται στην Βρετανική πρεσβεία. Σύνθημα τους, «Δώστε μας  όπλα».
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Αποστόλης Σάντας, φοιτητές τότε 18 ετών, ζητούν να πάνε στο μέτωπο αλλά δεν τους το επιτρέπουν λόγω ηλικίας. Μαζί με άλλους συμφοιτητές τους θα προσφερθούν να αντικαταστήσουν τους δημοσίους υπαλλήλους που πηγαίνουν στο μέτωπο.
Ο Γιάννης Αναστόπουλος μοιράζεται το όπλο του με έναν άλλο στρατιώτη. Τοποθετούνται όμως σε διαφορετικά μονάδες και ο Αναστόπουλος θα πολεμήσει άοπλος.
Το  πρώτο βάρος της ιταλικής επίθεσης σηκώνει το μικρό απόσπασμα Πίνδου, υπό τον συνταγματάρχη Δαβάκη. Ο ελληνικός στρατός όχι μόνο καταφέρνει να σταματήσει τους εισβολείς, αλλά περνάει στην  αντεπίθεση. Μέσα σε 20 μέρες, το μέτωπο μεταφέρεται στην Αλβανία
Ο Μουσολίνι γίνεται αντικείμενο χλευασμού και οι πολεμικές επιθεωρήσεις γεμίζουν τα θέατρα. Σε μια από αυτές παίζουν και τα Καλουτάκια μαζί με τη Σοφία Βέμπω. Η Αννα Καλουτά θυμάται πως όταν έφτασαν τα νέα για την κατάληψη της Κορυτσάς, η παράσταση σταμάτησε, βγήκαν στη σκηνή όλοι οι ηθοποιοί και μαζί με τον κόσμο τραγούδησαν τον εθνικό ύμνο.
Ο ελληνικός στρατός μετρά 13.000 νεκρούς, αλλά οι ιταλικές δυνάμεις υφίστανται βαριά ήττα. Όλα θα αλλάξουν στις 6 Απριλίου, όταν ο Χίτλερ κηρύσσει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί εισβάλουν από την Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία και μέσα σε 3 ημέρες καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη.
Η πιο σκληρή μάχη δίνεται στα οχυρά του Ρούπελ. Όταν οι Έλληνες αναγκάζονται να παραδοθούν, οι Γερμανοί θα ανακαλύψουν ότι οι αντίπαλοι τους δεν είχαν καν τουφέκια.
Ο υπουργός των Στρατιωτικών Παπαδήμας πλαστογραφεί διαταγή της κυβέρνησης και τη μετατρέπει σε διαταγή παροχής αδειών σε αξιωματικούς και στρατιώτες που πολεμάνε. Ο Πρωθυπουργός Κορυζής ανακαλεί τη διαταγή και κατηγορεί τον Παπαδήμα για έσχατη προδοσία. Στις 18 Απριλίου ο Κορυζής αυτοκτονεί. Ο ελληνικός στρατός είναι υπό διάλυση.
Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα και το μέτωπο μεταφέρεται στο τελευταίο ελεύθερο ελληνικό έδαφος, την Κρήτη.
Μαζί με τους Κρητικούς πολεμά κι ένας αξιωματικός από τα βόρεια οχυρά της Μακεδονίας που αρνήθηκε να παραδοθεί , ο Θεόδωρος Καλλίνος.

tvxs.gr / Η Ελλάδα του Χίτλερ: Από την Αλβανία... από tvxorissinora

Μέρος Β΄

Δύο φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας πηγαίνουν στην Μπενάκειο Βιβλιοθήκη, βρίσκουν και μελετούν όλα τα σχεδιαγράμματα της Ακρόπολης. Όταν θα κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από τον ιερό βράχο, θα αφήσουν επίτηδες επάνω στον ιστό τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα για να μην κατηγορηθούν οι Έλληνες φύλακες. Το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» παρουσιάζει μια σειρά ντοκιμαντέρ, όπου οι πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων περιγράφουν τα γεγονότα όπως τα έζησαν. Σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα στην «Ελλάδα του Χίτλερ». Δείτε σήμερα το δεύτερο μέρος, «Τρόμος και αντίσταση στο Γ'Ράιχ».

Από τους πρώτους κιόλας μήνες της κατοχής, οργανώνεται αντίσταση στα χωριά της Μακεδονίας υπό την καθοδήγηση του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ. Το σύνθημα δίνεται το βράδυ της 28ης Σεπτεμβρίου του 1941 με την ανατίναξη του ηλεκτρικού εργοστασίου της Δράμας. 22 χωριά εξεγείρονται, οι αντάρτες φωνάζουν επανάσταση και σκοτώνουν 35 Βουλγάρους και 12 συνεργάτες τους. Ήταν η 1η εξέγερση στην κατεχόμενη Ελλάδα και δεύτερη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θα πνιγεί όμως στο αίμα. Στις 29 Σεπτεμβρίου οι Βούλγαροι περνούν σε αντίποινα σκοτώνοντας περισσότερους από 2000 ανθρώπους. Την επόμενη μέρα ιδρύεται στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.

Το χειμώνα του 1941 η πείνα που χτυπάει τις πόλεις κυρίως της Ελλάδας, εξελίσσεται σε λιμό. Μόνο στην Αθήνα και τον Πειραιά  περισσότεροι από 49000 άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα και την αβιταμίνωση.

Ο 15χρονος τότε Λάμπρος Ματόπουλος και η παρέα του, αναλαμβάνουν δράση. Πηδούν στα γερμανικά αυτοκίνητα, κλέβουν τρόφιμα και τα μοιράζουν στον κόσμο. Είναι οι θρυλικοί “σαλταδόροι”.

Ο Αγγελος Παπαναστασίου είναι ο πρώτος “πολεμικός ανταποκριτής” της Κατοχής. Είχε αγοράσει, πριν από τον πόλεμο, μια μικρή κινηματογραφική μηχανή. Την έκρυψε σε ένα τενεκεδάκι και βγήκε στους δρόμους της Αθήνας. Με την κάμερα του κατέγραψε εικόνες από την Ελλάδα του Χίτλερ, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο σύνολο τους στο ΡΧΣ.

Το  Μάιο του 1942 ο Άρης Βελουχιώτης με 13 άνδρες κάνει την εμφάνιση του στη Σπερχειάδα. Ένα μήνα μετά, στη Δομνίτσα της Ευρυτανίας αρχίζει επίσημα τον ένοπλο αγώνα. Ο Βασίλης Πριόβολος, γνωστός με το ψευδώνυμο “Ερμής”, σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Άρη και περιγράφει τη ζωή στο αντάρτικο.

Στην Ήπειρο εμφανίζεται ο ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα. Το Νοέμβρη του 43 ο Θέμης Μαρίνος μαζί με μια ομάδα Άγγλων αλεξιπτωτιστών πέφτουν στην Ελλάδα για να συντονίσουν την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Στην επιχείρηση παίρνουν μέρος 50 άνδρες του Ζέρβα και 110 του Άρη.

Ήταν μια σπάνια στιγμή εθνικής ενότητα

tvxs.gr / Η Ελλάδα του Χίτλερ : Τρόμος και... από tvxorissinora

Μέρος Γ΄ 

Η 16χρονη Τιτίκα Γκελντή έχει καταφύγει με την οικογένεια της στο βουνό για να γλιτώσει από τις διώξεις των συνεργατών των Γερμανών. Όταν ακούει ότι ο ΕΛΑΣ φτιάχνει μια διμοιρία γυναικών, λέει ψέματα ότι είναι ενήλικη, για να την δεχτούν. Το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» παρουσιάζει μια σειρά ντοκιμαντέρ, όπου οι πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων περιγράφουν τα γεγονότα όπως τα έζησαν. Σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα στην «Ελλάδα του Χίτλερ». Δείτε σήμερα το τρίτο μέρος «Η πικρή απελευθέρωση».
 

Οι αντάρτες ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στην Αθήνα διεξάγονται μεγάλες επιχειρήσεις σαμποτάζ και τα στρατεύματα κατοχής αποσύρονται από κάποιες γειτονιές. Στην Καισαριανή, οι κάτοικοι μαζεύουν φαγητό για τους  αντάρτες του ΕΛΑΣ.
Η ήττα των Γερμανών είναι προδιαγεγραμμένη, όμως η εθνική ομοψυχία που επικράτησε τα πρώτα δυο χρόνια της κατοχής δεν υπάρχει πια. Ο  φιλοκομμουνιστικός προσανατολισμός του ΕΛΑΣ ανησυχεί τους Βρετανούς, που υποστηρίζουν τη δεύτερη σε μέγεθος αντιστασιακή οργάνωση, τον ΕΔΕΣ.
Στα βουνά ξεκινούν συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ και τον Απρίλη του 1944, ο ΕΛΑΣ εκτελεί τον Δημήτρη Ψαρρό που είχε ιδρύσει την τρίτη αντιστασιακή οργάνωση, το σύνταγμα 542.
Ο διχασμός όμως των αντιστασιακών ομάδων δεν υπάρχει ανάμεσα στους φυλακισμένους του στρατοπέδου του Χαϊδαρίου. Ο Λουκάς Κόκκινος που βοηθούσε την ομάδα του Ψαρρού και θεωρούνταν εθνικόφρων, οδηγείται στο κτίριο της οδού Μέρλιν, όπου βασανίζεται για να καταδώσει κομμουνιστές. Δε θα μαρτυρήσει κανέναν. “Είχαμε βγάλει όλοι μια απόφαση κει μέσα, ότι μοιραίως, δε θα βγούμε ζωντανοί, θα πεθάνουμε. Λοιπόν, έπρεπε, πάση θυσία, να κρατήσουμε το στόμα κλειστό, να μην προδώσουμε“.
Ο Λουκάς Κόκκινος θα γλιτώσει την τελευταία στιγμή την εκτέλεση στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Θα οδηγηθεί όμως σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Γερμανία, απ’ όπου θα τον απελευθερώσει το 1945 ο Κόκκινος Στρατός.
Η κατοχή και η αντίσταση μέσα από το ημερολόγιο μιας μαθήτριας. Η Μαρία Μανωλάκου ξεφυλλίζει τις παλιές τις σημειώσεις και μιλάει για την πείνα, την αντίσταση των παιδιών και τη νέα κατηγορία νεόπλουτων, τους μαυραγορίτες  και τα κορίτσια που έκαναν χαλάουα με ζάχαρη.
Για να αντιμετωπίσει τον κομμουνιστικό κίνδυνο, η κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη ιδρύει το 1943 στην Αθήνα και την Πελοπόννησο τα τάγματα ασφαλείας. Στη βόρεια Ελλάδα, εμφανίζονται πολλές αντικομουνιστικές ομάδες που συνεργάζονται με τους Γερμανούς. Μία από τις σκληρότερες ήταν η ομάδα του Συνταγματάρχη Πούλου. Ο Παύλος Παπαδόπουλος από την Κρύα Βρύση, κατατάσσεται στην ομάδα του Πούλου γιατί “είναι χριστιανός ορθόδοξος”. “Φορούσαμε γερμανική στολή με ελληνική σημαία”, λέει στο φακό του ΡΧΣ. Μετά τον πόλεμο θα καταταγεί στον εθνικό στρατό για να πολεμήσει τους κομμουνιστές.
Οι τελευταίοι μήνες της Κατοχής βάφονται με αίμα. Οι Γερμανοί, σίγουροι πλέον για την ήττα τους εκδικούνται. Κομμένο, Καλάβρυτα, Δίστομο, Εύβοια, Χορτιάτης και Γιαννιτσά.
Η εκδίκηση των ηττημένων Γερμανών. Τα σπέρματα ενός νέου εθνικού διχασμού. Η πικρή απελευθέρωση.

 

tvxs.gr / Η Ελλάδα του Χίτλερ : Η πικρή... από tvxorissinora