Κριτήριο στα Κ.Ν.Λ της Ά Λυκείου

Κ. Καβάφη: «Το πρώτο σκαλί»

Κ. Καρυωτάκη: «Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων»

Εις τον Θεόκριτο παραπονιούνταν μια μέρα ο νέος ποιητής Ευμένης· «Τώρα δυο χρόνια πέρασαν που γράφω κ’ ένα ειδύλλιο έκαμα μονάχα. Το μόνον άρτιόν μου έργον είναι. Aλλοίμονον, είν’ υψηλή το βλέπω, πολύ υψηλή της Ποιήσεως η σκάλα· κι απ’ το σκαλί το πρώτο εδώ που είμαι ποτέ δεν θ’ ανεβώ ο δυστυχισμένος.» Είπ’ ο Θεόκριτος· «Aυτά τα λόγια ανάρμοστα και βλασφημίες είναι. Κι αν είσαι στο σκαλί το πρώτο, πρέπει νά ‘σαι υπερήφανος κ’ ευτυχισμένος. Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι· τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα. Κι αυτό ακόμη το σκαλί το πρώτο πολύ από τον κοινό τον κόσμο απέχει. Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο πρέπει με το δικαίωμά σου νά ‘σαι πολίτης εις των ιδεών την πόλι. Και δύσκολο στην πόλι εκείνην είναι και σπάνιο να σε πολιτογραφήσουν. Στην αγορά της βρίσκεις Νομοθέτας που δεν γελά κανένας τυχοδιώκτης. Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι· τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα.»

Από θεούς και ανθρώπους μισημένοι, σαν άρχοντες που εξέπεσαν πικροί, μαραίνονται οι Βερλέν· τους απομένει πλούτος η ρίμα πλούσια και αργυρή. Οι Ουγκό με «Τιμωρίες» την τρομερή των Ολυμπίων εκδίκηση μεθούνε. Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι. Αν έζησαν οι Πόε δυστυχισμένοι, και αν οι Μποντλέρ εζήσανε νεκροί, η Αθανασία τους είναι χαρισμένη. Κανένας όμως δεν ανιστορεί και το έρεβος εσκέπασε βαρύ τους στιχουργούς που ανάξια στιχουργούνε. Μα εγώ σαν προσφορά κάνω ιερή μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι. Του κόσμου η καταφρόνια τους βαραίνει κι αυτοί περνούνε αλύγιστοι και ωχροί, στην τραγική απάτη τους δοσμένοι που κάπου πέρα η Δόξα καρτερεί, παρθένα βαθυστόχαστα ιλαρή. Μα ξέροντας πως όλοι τους ξεχνούνε, νοσταλγικά εγώ κλαίω τη θλιβερή μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι. Και κάποτε οι μελλούμενοι καιροί: «Ποιος άδοξος ποιητής» θέλω να πούνε «την έγραψε μιαν έτσι πενιχρή μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ‘ναι;»

Ερωτήσεις  

1. Ποιο είναι το κοινό θέμα και των δύο ποιημάτων; Ποιο χρησιμοποιεί πιο μοντέρνα γραφή; Αιτιολογείστε την απάντησή σας.

2. Το στοιχείο της  θεατρικότητας σε ένα ποίημα προσδίδει ενίοτε  και το στοιχείο της δραματικότητας. Σε ποιο από τα δύο ποιήματα εντοπίζετε τα παραπάνω στοιχεία; Αιτιολογήστε σε μια αποδεικτική παράγραφο την επιλογή σας.

3. Ο συμβολισμός ως ρεύμα στην ποίηση έδινε μεγάλη βαρύτητα στην επεξεργασία του στίχου με αποτέλεσμα ο στίχος να αποκτά μουσικότητα. Σε ποιο από τα δύο ποιήματα παρατηρείται αυτή η τάση; Στην απάντησή σας να αναφέρετε στοιχεία, μέσα από το ποίημα, που να αιτιολογούν την επιλογή σας .

4. Το ποίημα, «Το πρώτο σκαλί», είναι σύνθεση που αποκαλύπτει ένα μέρος της ποιητικής του Κ. Καβάφη. Εντοπίστε μέσα στο ποίημα στοιχεία της ποιητικής «κουζίνας» του.