Θερινή ώρα. Πώς και γιατί; Η επιστημονική εξήγηση

Τις πρωινές ώρες της ερχόμενης Κυριακής (29ης Μαρτίου 2015) πριν πάτε για ύπνο μην ξεχάσετε να αλλάξετε την ώρα στα ρολόγια σας γιατί στις 3 το πρωί η χώρα μας και οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες θα λειτουργούν πλέον με «Θερινή Ώρα». Γεγονός που σημαίνει ότι οι κάτοικοι της Ευρώπης πρέπει να προχωρήσουμε τα ρολόγια μας μία ώρα μπροστά, αν και στην Αμερική θα περιμένουν μία ακόμη εβδομάδα αφού εκεί η Θερινή Ώρα αρχίζει την πρώτη Κυριακή του Απριλίου.

Ο θεσμός της θερινής ώρας καθιερώθηκε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 όταν τα οξυμένα ενεργειακά προβλήματα μας ανάγκασαν να βρούμε τρόπους εξοικονόμησης της ενέργειας. Σύμφωνα δηλαδή με τον θεσμό αυτόν την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου προσθέτουμε μία πλασματική ώρα στις κανονικές ώρες κάθε ωριαίας ατράκτου την οποία αφαιρούμε και πάλι την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Μ’ αυτόν τον τρόπο όταν έχουμε θερινή ώρα ο Ήλιος δύει μία ώρα αργότερα (σύμφωνα με τα διορθωμένα ρολόγια μας) οπότε ελαττώνεται και ο χρόνος που περνάει ανάμεσα στην δύση του Ήλιου και της ώρας που πάμε για ύπνο. Αυτό σημαίνει ότι καταναλώνουμε λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα για τις διάφορες δραστηριότητές μας απ’ ότι αν αφήναμε την ώρα όπως έχει.
Το ίδιο συμβαίνει και το πρωί, σε μικρότερη όμως κλίμακα, αφού ακόμη και με την προσθήκη της μίας ώρας η ανατολή του Ήλιου συμβαίνει τους θερινούς μήνες όλο και πιο ενωρίς οπότε και το πρωινό εγερτήριο έρχεται, έτσι κι αλλιώς, μετά την ανατολή του Ήλιου. Τους χειμερινούς όμως μήνες δεν υπάρχει καμία διαφορά στην κατανάλωση του ηλεκτρικού γιατί απλούστατα ο Ήλιος δύει πολύ νωρίτερα και ανατέλλει πολύ αργότερα οπότε δεν έχουμε καμία εξοικονόμηση ενέργειας με την πλασματική προσθήκη της μίας ώρας στα ρολόγια μας. Μελέτες που έχουν γίνει απέδειξαν ότι στη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής της Θερινής Ώρας οι θάνατοι των πεζών από τροχοφόρα δυστυχήματα ελαττώνονται κατά τέσσερις φορές! Έτσι η ιδέα αυτή της Θερινής Ώρας, που για πρώτη φορά εισηγήθηκε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το 1784, έχει πολλαπλά οφέλη και πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας.

Φινλανδία: Μια επανάσταση στο εκπαιδευτικό σύστημα

Καινοτομία

Καθώς η Φινλανδία αποτελεί χώρα-πρότυπο στον χώρο της Εκπαίδευσης παγκοσμίως, εισήγαγε για ακόμα μια φορά μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση που θα αλλάξει συθέμελα το πρόγραμμα, τον τρόπο αλλά και την ίδια την ουσία της διδασκαλίας στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Για χρόνια, η Φινλανδία αποτελεί προσωποποίηση επιτυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος, με τους μαθητές της να διαπρέπουν στους διεθνείς διαγωνισμούς. Μάλιστα, ξεχωρίζει ως μια από τις χώρες που παραδοσιακά φιγουράρουν στις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης του ΟΟΣΑ με τους καλύτερους 15χρονους μαθητές της υφηλίου. Γι' αυτό και  πολιτικοί και εκπαιδευτικοί εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο διενεργούν συνέχεια έρευνες  στη σκανδιναβική χώρα με την ελπίδα  να εντοπίσουν το μυστικό της επιτυχίας της.
Παρ' όλη την επιτυχία της, λοιπόν, η Φινλανδία δε δείχνει να έχει εφησυχάσει, και για ακόμα μια φορά ταράζει τα νερά των παραδοσιακών μεθόδων, ξεκινώντας ένα από τα πιο ριζοσπαστικά προγράμματα εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που πρόκειται να αντικαταστήσει την κλασική «διδασκαλία ανά μάθημα» με «διδασκαλία ανά θέμα».
«Αυτή πρόκειται να είναι μια μεγάλη αλλαγή στον τομέα της εκπαίδευσης στη Φινλανδία», δήλωσε η Liisa Pohjolainen, η οποία είναι υπεύθυνη για θέματα εκπαίδευσης νέων και ενηλίκων στο Ελσίνκι - η πρωτεύουσα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του προγράμματος μεταρρυθμίσεων.
Από την πλευρά του, ο  Pasi Silander, διευθυντής ανάπτυξης της πόλης, εξήγησε: «Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι ένα διαφορετικό είδος εκπαίδευσης για την προετοιμασία των νέων για την επαγγελματική ζωή». Πρόσθεσε ότι, καθώς οι νέοι άνθρωποι χρησιμοποιούν αρκετά προηγμένους υπολογιστές, οι αλλαγές θα πρέπει να συγκλίνουν με τη σύγχρονη τεχνολογία.
Τα παραδοσιακά μαθήματα (όπως είναι για παράδειγμα τα Μαθηματικά, η Ιστορία, η Γεωγραφία, οι ξένες γλώσσες) παραμερίζονται, και στη θέση τους μπαίνει η διδασκαλία διαθεματικών «φαινομένων» που απαιτούν συνδυαστικές γνώσεις και συνδέονται πιο άμεσα με την καθημερινότητα των παιδιών.
Οι μέθοδοι αυτές αποτελούν αυτό οι Φινλανδοί αποκαλούν «διδασκαλία φαινομένων»  ή  «διδασκαλία θεμάτων». Για παράδειγμα, οι έφηβοι μαθητές θα μπορούν να διδάσκονται το «φαινόμενο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο ενός μαθήματος που θα περιλαμβάνει γνώσεις ευρωπαϊκής Ιστορίας, Γεωγραφίας, ξένων γλωσσών αλλά και οικονομικών. Από την άλλη, παιδιά πιο μικρά σε ηλικία θα μπορούν να συμμετέχουν σε «φαινόμενα» όπως είναι οι «υπηρεσίες καφετέριας» στο πλαίσιο των οποίων θα καλούνται να λειτουργούν ως «υπάλληλοι» και να «ακονίζουν» τις δεξιότητές τους στα Μαθηματικά, στην επικοινωνία και στις ξένες γλώσσες.
Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπονται και αλλαγές στις αίθουσες διδασκαλίας όπου τα κλασικό μοτίβο  διάρθρωσης της αίθουσας διδασκαλίας θα αντικατασταθεί με ολιγάριθμα τμήματα στα οποία οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το δάσκαλο με στόχο την επίλυση του εκάστοτε προβλήματος-θέματος.
Στόχος του νέου αυτού διαθεματικού συστήματος είναι η προώθηση της συνδυαστικής σκέψης και η σύνδεση πρακτικών ζητημάτων με θεωρητικές γνώσεις.
Το εν λόγω «πείραμα» ξεκίνησε πριν από περίπου δύο χρόνια και πλέον μπαίνει σε εθνική τροχιά στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου κεντρικού σχεδιασμού, με τις αρχές της χώρας να ετοιμάζονται να ανακοινώσουν συγκεκριμένα πλάνα και οδηγίες μέσα στον Μάρτιο.
Περίπου το 70% των καθηγητών που εργάζονται στα γυμνάσια και τα λύκεια του Ελσίνκι έχουν ήδη λάβει σχετική εκπαίδευση για να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του ανανεωμένου προγράμματος, ενώ υπάρχουν και οικονομικά οφέλη (υπό μορφή μπόνους ή αυξήσεων στον μισθό) για όσους εκπαιδευτικούς δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να υιοθετήσουν τη νέα προσέγγιση. Υπολογίζεται ότι το νέο πρόγραμμα θα έχει εφαρμοστεί σε όλα τα σχολεία μέχρι το 2020
Επτά πράγματα που κάνουν το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας να φαίνεται ανορθόδοξο

1. Το σχολείο ξεκινάει μετά τα 7.
2. Σε σύγκριση με άλλα συστήματα, οι μαθητές του δημοτικού σπάνια δίνουν εξετάσεις ή να κάνουν εργασίες, και δεν έχουν βαθμολόγηση.
3. Υπάρχει μόνο ένα υποχρεωτικό τυποποιημένο τεστ, που λαμβάνει χώρα όταν τα παιδιά είναι 16 ετών.
4. Η διδασκαλία θετικών επιστημών ξεκινά στα 16 έτη ώστε να μπορούν οι μαθητές να διεξάγουν πρακτικά πειράματα.
5. Οι εκπαιδευτικοί δαπανούν μόνο 4 ώρες ημερησίως στην τάξη, και παίρνουν άδεια 2 ώρες την εβδομάδα για «επαγγελματική ανάπτυξη».
6. Το 43% των Φιλανδών μαθητών Λυκείου πάει σε σχολές επαγγελματικής κατάρτισης.
7. Όλοι οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία πρέπει να κατέχουν ένα μεταπτυχιακό, το οποίο είναι πλήρως επιδοτούμενο.

Το '21 μέσα από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων 1947 - 1954

17:21 | 25 Μαρ. 2015

Στην περίοδο του εμφυλίου 1947-1949 οι εικονογραφήσεις, στις δεξιές κυρίως εφημερίδες αλλά και στον Ρίζο της Δευτέρας, είχαν άμεσες αναφορές στις πολεμικές συγκρούσεις, ενώ τα επόμενα χρόνια,  ανάμεσα στις ελληνικές σημαίες και τα αρχαιοελληνικά μοτίβα, το ’21 παρουσιαζόταν ως σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας και ομοψυχίας. Μοναδική διαφοροποίηση στις ζωγραφικές και σχεδιαστικές απεικονίσεις το γλυπτό του Λάζαρου Λαμέρα (Η Βραδυνή, 1953) και αξιοπρόσεκτες οι συνθέσεις του Σπύρου Βασιλείου και Κ. Παπαδόπουλου για την ευγένεια και ανθρωπιά που αναδίδουν. Αρχείο-επιμέλεια: Γιώργος Ζεβελάκης

Οι εφημερίδες ανήκαν σ’ όλο το πολιτικό φάσμα. Στο σύνολο των έντεκα τίτλων περιλαμβάνονταν πέντε δεξιές: Ακρόπολις, Η Βραδυνή, Εθνική Εφημερίς, Εθνικός Κήρυξ και Εμπρός. Τρεις κεντρώες: Το Βήμα, Η Ελευθερία και Τα Νέα. Και τρεις αριστερές: Δημοκρατικός Τύπος, Προοδευτικός Φιλελεύθερος και Ρίζος της Δευτέρας. Τα έργα στα δεκαεπτά πρωτοσέλιδα έφεραν την υπογραφή του καλλιτέχνη, εκτός από ένα στο Εμπρός του 1948.  Οι εικαστικοί και γελοιογράφοι ήσαν: Σπύρος Βασιλείου(2), Γ. Γκέϊβελης, Φωκ. Δημητριάδης(2), Ν. Καστανάκης(2), Λάζαρος Λαμέρας, Μιχ. Νικολινάκος(2), Ν.Νομικός, Κ.Παπαδόπουλος(2), Σταμάτης Πολενάκης, Ευαγ. Τερζόπουλος και Τάσσος.

Ενάντια και πέρα απ' τη ρητορική του (αντι)bullying

Του Ανδρέα Βατσινά

16:54 | 23 Μαρ. 2015

Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή της στην ελληνική πραγματικότητα μια τάση θεραπευτικοποίησης της εκπαίδευσης, η οποία αντανακλά ευρύτερες δυτικές τάσεις και θεσμοθετημένες κρατικές πολιτικές. Ορισμένα στοιχεία της είναι η εισαγωγή κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία ως μέρος των προγραμμάτων απασχόλησης ανέργων, η εμφάνιση σεμιναρίων, ομιλιών και διαλέξεων σε καθηγητές και δασκάλους για τη σημασία της διαχείρισης και της έκφρασης των συναισθημάτων, και γενικότερα μια έμφαση στη ‘ψυχική/συναισθηματική υγεία’ και ‘ευεξία’ των παιδιών.

Οι μαθητές που θα μπουν στο σχολείο τα επόμενα χρόνια θα έρθουν σε επαφή με ένα πολύ διαφορετικό σώμα θεσμικών λογικών και πρακτικών από εκείνο που συναντούσαν μέχρι πρότινος. Οι αντιλήψεις περί «παιδιού» ή «μαθητή» παίρνουν σταδιακά μια πολύ πιο θεραπευτική και ψυχολογική τροχιά, οι επιπτώσεις της οποίας δεν έχουν γίνει ακόμα πλήρως αντιληπτές.[1]

Αναπόσπαστο μέρος αυτής της διαδικασίας θεραπευτικοποίησης είναι η –σχετικά πρόσφατη– ανάπτυξη του λόγου του εκφοβισμού (bullying) ως κυρίαρχου ερμηνευτικού πλαισίου των ενδοσχολικών συγκρούσεων και των σχέσεων εξουσίας. Διάφοροι οργανισμοί και θεσμοί όπως η ‘Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου’, το ‘Παρατηρητήριο για την Πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού’, το ‘Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Σχολικού Εκφοβισμού’, αρθρογράφοι στα ΜΜΕ, εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι, γονείς, μαθητές που ωθούνται σε δράσεις και τη δημιουργία βίντεο «ευαισθητοποίησης», τείνουν να αναπαράγουν ένα διάχυτο ηθικό πανικό και κινδυνολογία για τη ψυχική υγεία των παιδιών ή των νέων, κάνοντας λόγο για την εξάπλωση της «κοινωνικής μάστιγας» του bullying και της έξαρσης της βίας στα σχολεία.
Ωστόσο, αντί να περιορίζεται στο χώρο της εκπαίδευσης, ο –ψυχολογικής προέλευσης– λόγος του bullying έχει ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς χρησιμοποιείται σταδιακά για τη νοηματοδότηση περιστατικών τα οποία μέχρι στιγμής γίνονταν αντιληπτά ως νεανική «παραβατικότητα» ή «βία» και βρίσκονταν σχεδόν αποκλειστικά στη σφαίρα δικαιοδοσίας του Νόμου (αστυνομία-δικαστήρια-εγκληματολογία). Ποιες συνθήκες οδήγησαν στο ξεδίπλωμα του λόγου περί (αντι)bullying και ποιες είναι οι αλλαγές που επιφέρει;

Η θεραπευτικοποίηση και η πολιτισμική αφήγηση του ‘ψυχολογικά τραυματισμένου θύματος’



Προκειμένου να αντιληφθούμε την ανάδυση του λόγου περί bullying, χρειάζεται να εξετάσουμε πολύ πρόχειρα κάποιες από τις ιστορικές καταβολές του. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 και μετά, μια σειρά κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών οδήγησαν σε μια πρωτοφανή διάδοση της ψυχολογικής-θεραπευτικής γλώσσας ως μοντέλου αντίληψης του εαυτού στις ύστερες καπιταλιστικές κοινωνίες. Η Illouz (2008) υποστηρίζει ότι η αυξανόμενη διάδοση του θεραπευτικού λόγου και η αύξηση της παθολογικοποίησης συνδέεται με την αγορά (π.χ. τα οικονομικά και επαγγελματικά συμφέροντα ψυχολόγων, ψυχιάτρων, επαγγελματιών ψυχικής υγείας, φαρμακοβιομηχανιών), με την ανάγκη του κράτους για νομιμοποίηση και κοινωνικό έλεγχο, αλλά και με διάφορα πολιτικά υποκείμενα που έθεσαν νέες διεκδικήσεις από το κράτος, χρησιμοποιώντας βασικές πολιτισμικές ιδέες της θεραπευτικής γλώσσας για να προωθήσουν τους αγώνες τους.

Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Ο κινηματογράφος μας θυμίζει συχνά, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, ορισμένες σκληρές αλήθειες τις οποίες δυστυχώς τείνουμε να ξεχνάμε στην καθημερινότητά μας...

Δέκα ταινίες - γροθιά στο στομάχι - γύρω από το bullying, τον εκφοβισμό, την ενδοσχολική σωματική ή ψυχολογική βία.
Carrie (1976), του Μπράιαν Ντε Πάλμα
Η 17χρονη Κάρι βιώνει καθημερινά την κακοποίηση, τόσο στο σχολείο από τις συμμαθήτριές της, όσο και στο σπίτι της από την υπερβολικά θρησκόληπτη μητέρα της, όταν τυχαία ανακαλύπτει ότι διαθέτει το χάρισμα της τηλεκίνησης. Μια ταπεινωτική φάρσα ωστόσο τη βραδιά του σχολικού χορού θα οδηγήσει τη νεαρή κοπέλα στα καταστροφικά όριά της. Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του μετρ του τρόμου, Στίβεν Κινγκ, πρόκειται για την ταινία που καθιέρωσε τον Ντε Πάλμα.
Karate Kid (1984), του Τζον Άβιλντσεν
Μπορεί να τη θυμόμαστε για τα «wax in, wax out» του κυρίου Μιγιάγκι και την... κουτσή κλωτσιά, ωστόσο πρόκειται για μια από τις πρώτες ταινίες που ασχολούνται -έστω και επιδερμικά- με το φαινόμενο του bullying. Οι απλοποιημένες ασιατικές διδαχές «παντρεύονται» με την αμερικανική λογική της αυτοάμυνας, για ένα τελικό χολιγουντιανό «stand your ground» μήνυμα...
Forrest Gump (1994), του Ρόμπερτ Ζεμέκις
«Run Forrest run...». Ο Τομ Χανκς τρέχει για να ξεφύγει από τους νταήδες και καταλήγει να διασχίζει το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, παρευρισκόμενος σε ιστορικά γεγονότα - των οποίων τη σπουδαιότητα ο ίδιος δε φαίνεται να αντιλαμβάνεται ποτέ. Ένας ανθρώπινος ύμνος γύρω από το αμερικανικό όνειρο, με έντονα διδακτικό ωστόσο τόνο.
Bully (2001), του Λάρι Κλαρκ

Οι... εθνικές ταπεινώσεις στις γελοιογραφίες του 19ου αιώνα

Διαχρονικό χιούμορ                                             Δεύτερο μέρος

Του Γιάννη Αντωνόπουλου

Στο πρώτο μέρος του ειδικού αφιερώματός μας παρουσιάστηκαν ορισμένες γελοιογραφίες από τη σατιρική εφημερίδα Νέος Αριστοφάνης που αποτυπώνουν με τον πιο γλαφυρό τρόπο το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα μετά τη χρεοκοπία του 1893. Οι γελοιογραφίες επιλέχτηκαν με κριτήριο την απεικόνιση της Γερμανίας σε αυτές. Μέσα από την κωμική πλευρά μιας σοβαρής τέχνης επιχειρούμε και στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος να κατανοήσουμε τις ρίζες της σημερινής ιστορικής συγκυρίας, εντοπίζοντας τομές και συνέχειες σε μια εποχή τελείως διαφορετική από τη δική μας, όπου όμως οι σχέσεις Ελλάδας και Γερμανίας τέθηκαν και τότε σε σοβαρή κρίση.

Γελοιογραφίες και γερμανικός ιμπεριαλισμός

 

Η πολιτική γελοιογραφία αποτελεί διαχρονικά ένα ιδιαίτερα δυναμικό εκφραστικό μέσο. Ήδη από τον 19ο αιώνα συνιστά έναν «σημαντικό φορέα έκφρασης της πολιτικής κουλτούρας, αντικατοπτρίζοντας πιστότατα, μολονότι πολλές φορές απλουστευτικά, τις κυρίαρχες θέσεις και απόψεις μια μερίδας της κοινής γνώμης, που διαμορφώνεται ή εκφράζεται μέσω του τύπου» [1] ακροβατώντας ανάμεσα στην πολιτική ιστορία και το λαϊκό θυμικό. Εξέχον παράδειγμα σατιρικού τύπου απ’ όπου προέρχεται η πλειονότητα των γελοιογραφιών, αποτελεί για την τελευταία δεκαπενταετία του 19ου αιώνα η σατιρική εικονογραφημένη εφημερίδα Νέος Αριστοφάνης (εξέλιξη του Αριστοφάνη των ετών 1874-1883). Η ιμπεριαλιστική πολιτική της Γερμανίας ήταν ένας από τους αγαπημένους στόχους των γελοιογραφιών του Νέου Αριστοφάνη. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κυκλοφορίας του, διαπιστώνουμε ότι υπάρχει μια διαχρονική σταθερά ως προς την αντιμετώπιση των σχέσεων Ελλάδας και Γερμανίας. Συνήθως η Γερμανία απεικονίζεται στο πλευρό των άλλων ευρωπαϊκών Δυνάμεων, ξεχωρίζοντας από το χαρακτηριστικό αυτοκρατορικό κράνος του πρωσικού στρατού. Και αν η εικόνα των λοιπών Ευρωπαίων διαφοροποιείται ανάλογα με τη συγκυρία, η παρουσία του Γερμανού αποπνέει πάντα μια βλοσυρότητα. Η απεικόνισή του είναι αδιαφοροποίητα στερεοτυπική: ο Γερμανός, είτε ως σιδηρούς καγκελάριος, είτε ως πιστωτής που αφαιμάσσει τη χρεωκοπημένη ελληνική οικονομία, είτε, αργότερα, σε μεταγενέστερα έντυπα, ως ιμπεριαλιστής των Κεντρικών Δυνάμεων, εμφανίζεται διαχρονικά ως δυνάστης, καταπιεστής, άδικος απέναντι στα ελληνικά εθνικά δικαια και σύμμαχος των «προαιώνιων εχθρών του ελληνισμού» (Βουλγάρων, Τούρκων ή όποιων άλλων αναδεικνύει η εκάστοτε συγκυρία).

Οι ελληνογερμανικές σχέσεις στις γελοιογραφίες του 19ου αιώνα

Διαχρονικό χιούμορ

Γιάννης Αντωνόπουλος

Η δημοσίευση ενός σκίτσου του Τάσου Αναστασίου στην εφημερίδα "Αυγή" που παρουσίαζε τον υπουργό οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανκ Σόιμπλε σαν αξιωματικό της Βέρμαχτ προκάλεσε πολλαπλές αντιδράσεις από εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους αφετηρίες.

Φυσικά το συγκεκριμένο σκίτσο δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο που δημοσιεύεται στα ελληνικά ΜΜΕ συνδέοντας πρόσωπα της γερμανικής πολιτικής σκηνής με το σκοτεινό ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας (τη μερίδα του λέοντος σε αυτές τις αναγωγές κατέχει η καγκελάριος Μέρκελ). Από την άλλη, πλεονάζει κατά τα τελευταία χρόνια η κάθε λογής αναπαραγωγή στερεοτύπων κατά της Ελλάδας και των Ελλήνων από μερίδα του κίτρινου γερμανικού τύπου, που ορισμένες φορές παίρνει τον χαρακτήρα ανοιχτής ανθελληνικής προπαγάνδας.
Οι γελοιογραφίες έχουν πρωταγωνιστήσει στην καλλιέργεια αυτών των εκατέρωθεν στερεοτύπων, διαδραματίζοντας έναν «επιθετικό έως ύπουλο ρόλο» (σύμφωνα με τον Γερμανό ελληνιστή καθηγητή κ. Hans Eideneier) [1].
Όμως οι γελοιογραφίες που στηλιτεύουν, έστω με υπερβολικό τρόπο, τη γερμανική πολιτική στην Ελλάδα, δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Είναι σχεδόν τόσο παλιές όσο οι ελληνογερμανικές σχέσεις!
Στη δεκαετία του 1890, δηλαδή κατά τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, οι αφορμές για τέτοιου είδους πικρή σάτιρα από τον ελληνικό σατιρικό τύπο ήταν πολλές. Το ίδιο και οι αφορμές για την όξυνση των σχέσεων του ελληνικού κράτους με το τότε γερμανικό Ράιχ. Μέσα από ορισμένες επιλεγμένες γελοιογραφίες εκείνης της περιόδου θα επιχειρήσουμε να περιηγηθούμε σε μια δύσκολη εποχή για το ελληνικό κράτος, η οποία κατά πολλούς παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με το σήμερα.
Η πτώχευση και οι "Γερμανοεβραίοι τραπεζίτες"
Η χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας το 1893 αποτέλεσε μια τέτοια αφορμή που επιδείνωσε ραγδαία τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία. Ο λόγος είναι απλός: η γερμανική κεφαλαιαγορά είχε καλύψει κατά την προηγούμενη δεκαετία τα 3/5 του ελληνικού εξωτερικού χρέους. Επομένως κατά την κήρυξη πτώχευσης, η Γερμανία αποτελούσε τον μεγαλύτερο δανειστή της Ελλάδας. Ήταν ένα σαφές πλήγμα για τους Γερμανούς κατόχους ελληνικών κρατικών χρεογράφων, αξίας περίπου 200 εκατομμυρίων μάρκων, αλλά και για τα γερμανικά συμφέροντα στην Ελλάδα γενικότερα.
Μετά την πτώχευση η κυβέρνηση Τρικούπη ανέλαβε τη διαπραγμάτευση των όρων του πτωχευτικού συμβιβασμού με τους δανειστές, λαμβάνοντας σχετική εξουσιοδότηση από τη Βουλή. Στα τέλη Μαΐου του 1894 έφτασαν στην Αθήνα τρεις πληρεξούσιοι των επιτροπών των ομολογιούχων της Αγγλίας (M. E. Grant Duff), της Γαλλίας (J. Ornstein) και της Γερμανίας (Max Staevie). Οι διαπραγματεύσεις αποδείχτηκαν δύσκολες, καθώς οι ξένοι πληρεξούσιοι έθεταν όρους τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση θεωρούσε απαράδεκτους. [2]

η σύγχρονη σχολική πραγματικότητα

Ο θάνατος του παιχνιδιού, η σύγχρονη σχολική πραγματικότητα

Της Άννας Παππά

16:15 | 14 Μαρ. 2015

Θα σας μιλήσω για τη μακρόχρονη προσπάθειά μου, που διαρκεί είκοσι και πλέον χρόνια, να συνδέσω την επιστημονική γνώση με την εκπαιδευτική πρακτική.

Μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες, την παιδαγωγική φιλοσοφία και τις επιστημονικές θεωρίες για τη μάθηση, ανάπτυξη και διδασκαλία, διαμόρφωσα την προσωπική μου πρακτική, όπως κάθε δραστήριος εκπαιδευτικός έχει δημιουργήσει τη δική του και με βάση αυτή αντιλαμβάνομαι και αντιμετωπίζω τη διδακτική πραγματικότητα. Ως προσωπική θεωρία λοιπόν υπόκειται σε ανοιχτή κριτική, σχολιασμό και αξιολόγηση. Στο σχολείο που εργάζομαι οι συνάδελφοι μου φτάνουν στο ίδιο αποτέλεσμα έχοντας ακολουθήσει διαφορετική διαδρομή μάθησης. Υπάρχουν πολλές διαδρομές, τόσες όσες είναι  και οι δάσκαλοι. Θα σας παρουσιάσω λοιπόν τη δική μου, αφού πρώτα την υποστηρίξω επιστημονικά.
Η θεωρία δεν είναι επιστημονικό απολίθωμα με διακοσμητική αξία, ούτε αντικείμενο για ατελείωτες αναλύσεις στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα ή έξω από αυτά. Η θεωρία έχει πρακτική αξία, είναι εφαρμόσιμη, είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο  αποτυπώνεται η δική μας έμπνευση, η δική μας επιδεξιότητα και η συνεπαγόμενη δημιουργικότητα των μαθητών μας.
Θα σας πω λοιπόν τι αποτύπωσαν οι δικές μου τάξεις πάνω στον καμβά, πώς αξιοποιήθηκε δηλαδή η θεωρία, πώς ζωντάνεψε το «κοιμισμένο» της περιεχόμενο.

Το αληθινό παραμύθι της βίας

Του Ευγένιου Τριβιζά*

21:03 | 07 Μαρ. 2015

«Η εκφοβιστική και επιθετική συμπεριφορά παιδιών εναντίον συμμαθητών τους είναι ένα πολύμορφο και πολυδιάστατο φαινόμενο, η έκταση και η σοβαρότητα του οποίου δύσκολα αναγνωρίζονται.

Κυρίως επειδή τα θύματα φοβούνται να το εξομολογηθούν, οι δάσκαλοι δυσκολεύονται να το χειριστούν και τα σχολεία διστάζουν να το παραδεχτούν λόγω του αρνητικού αντίκτυπου που θα έχει στην εικόνα και στη φήμη τους. Η σχολική βία ξεκινάει από κοροϊδευτικές παρατηρήσεις, προσβλητικές εκφράσεις, διασπορά ψιθύρων με στόχο τον στιγματισμό και αποκλεισμό του θύματος από σχολικές παρέες, κλιμακώνεται με την καταστροφή ή κλοπή αντικειμένων ιδιοκτησίας του, συχνά εκτρέπεται σε σωματική βία. Στην αρχή απλά σπρωξίματα και στη συνέχεια ακραίες μορφές επιθετικότητας.
Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει να γίνεται ο εκφοβισμός διαδικτυακά ή με μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα. Σκηνές βίας βιντεοσκοπούνται και διανέμονται ευρύτατα, καθιστώντας την εμπειρία ακόμη πιο επώδυνη για τα θύματα και οδηγώντας τα ακόμη και στην αυτοκτονία. Είναι σφάλμα να πιστεύουμε ότι το φαινόμενο ξεκινάει και σταματάει στα σχολεία. Έχει βαθιές ρίζες και μακροπρόθεσμα καταστρεπτικές για την κοινωνία συνέπειες.
Οι συμπεριφορές παγιώνονται και επαναλαμβάνονται στην οικογένεια, στον στρατό, στον εργασιακό χώρο. Εγκληματολογικές έρευνες δείχνουν ότι το επιθετικό παιδί στο σχολείο είναι ο αυριανός άντρας που θα κακοποιεί τη σύζυγό του. Αλλά και οι θύτες, σύμφωνα με έρευνες του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, είναι πολλές φορές θύματα σωματικής τιμωρίας, οικογενειακής βίας και βλαπτικών επιρροών της τηλεόρασης.

Σχολικός εκφοβισμός

Tο 6,4% των μαθητών έχουν υποστεί σχολικό εκφοβισμό

Πανελλήνια έρευνα

12:10 | 06 Μαρ. 2015

Τελευταία ανανέωση 12:50 | 06 Μαρ. 2015

Το 6,4% των μαθητών έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού ενώ το 7,5% των μαθητών είναι θύτες του bullying, δείχνει πανελλήνια έρευνα του «Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ)» για τις συμπεριφορές των εφήβων στο σχολικό περιβάλλον.

Οι περισσότεροι έφηβοι νιώθουν ευχαριστημένοι στο χώρο του σχολείου και είναι ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους με συμμαθητές και καθηγητές. Εντούτοις, ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, που φτάνει έως και το 40%,νιώθουν πίεση, δεν αντλούν ικανοποίηση από το σχολείο, δεν είναι ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους με τους καθηγητές και τους συμμαθητές τους, η επίδοσή τους είναι χαμηλή και μπορεί να υφίστανται σχολικό εκφοβισμό.
Διαβάστε:

• Τα σημάδια του bullying σε συνοδεύουν

Με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ενδοσχολικής Βίας τα κύρια ευρήματα της «Πανελλήνιας έρευνας για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο «Οι έφηβοι στο σχολικό περιβάλλον»  που εκπόνησε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) είναι τα εξής:
Σχολείο και καθηγητής
-  Δύο στους 3 εφήβους ανέφεραν ότι τους αρέσει το σχολείο, με το αντίστοιχο ποσοστό να μειώνεται σημαντικά με την ηλικία των εφήβων (83,9%, 57,1% και 48,9% για τις ηλικίες 11, 13 και 15 ετών αντίστοιχα). Διαχρονικά από το 1998 στο 2006 μειώνεται το ποσοστό των εφήβων που τους αρέσει το σχολείο (από 73,8% σε 63,7%) και έκτοτε σταθεροποιείται.


- Τρεις στους 4 εφήβους ανέφεραν ότι θεωρούν τη σχολική τους επίδοση «καλή», σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια και οι μικρότεροι σε ηλικία μαθητές συγκριτικά με τα αγόρια και τους μεγαλύτερους σε ηλικία μαθητές.
Πίεση στο σχολείο
- Ένας στους 3 εφήβους (32,0%) ανέφερε ότι αισθάνεται πιεσμένος από το σχολείο, σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια (44,5%) συγκριτικά με τα αγόρια (36,6%). Η πίεση που αισθάνονται οι έφηβοι από το σχολείο αυξάνεται με την ηλικία τους.

- Από το 2010 στο 2014 μειώθηκε σημαντικά το ποσοστό των εφήβων που δηλώνουν πιεσμένοι από το σχολείο (από 40,3% σε 32,0%).
Σχολικός εκφοβισμός
- Σχεδόν 2 στους 3 μαθητές (70,4%)  απάντησαν ότι νιώθουν αποδεκτοί από τους συμμαθητές τους ενώ λιγότεροι ότι οι συμμαθητές τους χαίρονται που είναι συμμαθητές (63,0%) και ότι οι συμμαθητές τους είναι ευγενικοί και πρόθυμοι να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον (47,6%). Διαχρονικά, από το 1998 στο 2014, φαίνεται ότι μειώνεται η ικανοποίηση των μαθητών από τις σχέσεις τους με τους συμμαθητές τους. Οι μεγαλύτεροι έφηβοι και τα κορίτσια δηλώνουν λιγότερο ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους με τους συμμαθητές τους.

- Σχεδόν 4 στους πέντε μαθητές ανέφεραν ότι νιώθουν αποδεκτοί από τους καθηγητές τους ενώ σε χαμηλότερα ποσοστά ότι οι καθηγητές τους νοιάζονται γι’ αυτούς(69,2%) και ότι εμπιστεύονται τους καθηγητές τους (56,3%). Αντίθετα με την ικανοποίηση των εφήβων από τις σχέσεις με τους συμμαθητές τους, διαχρονικά από το 1998 στο 2014,  φαίνεται ότι αυξάνεται η ικανοποίησή τους από τις σχέσεις με τους καθηγητές τους. Οι μεγαλύτεροι έφηβοι δηλώνουν λιγότερο ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους με τους καθηγητές τους, χωρίς να καταγράφονται διαφορές μεταξύ των φύλων.
Θύματα και θύτες εκφοβισμού
- Ποσοστό 6,4% των μαθητών απάντησαν ότι έχουν υποστεί εκφοβισμό και ποσοστό 7,5% ότι έχουν εκφοβίσει οι ίδιοι άλλους τουλάχιστον 2 φορές τον μήνα, μέσα στο τελευταίο δίμηνο πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας.

- Τα αγόρια συμμετέχουν σε εκφοβισμό άλλων σε υψηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια (10,7% και 4,4% αντίστοιχα) ενώ τα δύο φύλα υφίστανται εκφοβισμό σε παρόμοια ποσοστά.
- Οι 13χρονοι και 15χρονοι έφηβοι συμμετέχουν σε εκφοβισμό άλλων και υφίστανται οι ίδιοι εκφοβισμό σε υψηλότερο ποσοστό από τους 11χρονους.
- Από το 2010 στο 2014 το ποσοστό εφήβων που αναφέρουν ότι υπέστησαν εκφοβισμό, μέσα στο τελευταίο δίμηνο πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας, μειώνεται από 8,5% σε 6,4% ενώ αντίστοιχα το ποσοστό εφήβων που εκφοβίζουν άλλους μειώνεται στο μισό (από 15,8% σε 7,5%).
Μορφές εκφοβισμού
- Οι τρόποι εκφοβισμού που αναφέρθηκαν συχνότερα από τους εφήβους είναι τα λεκτικά πειράγματα, τα πειράγματα/ χειρονομίες σεξουαλικού περιεχομένου και η διάδοση ψεμάτων και φημών.

Συμπεράσματα
Με την ερμηνεία αυτών των ευρημάτων συνδέονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα ερωτήματα: (α) μήπως οι δυσκολίες που έχει προκαλέσει στην οικογενειακή ζωή των μαθητών η οικονομική κρίση έχουν βοηθήσει να δημιουργηθεί περισσότερη κατανόηση και υποστήριξη μεταξύ μαθητών και καθηγητών; (β) μήπως στον περιορισμό του σχολικού εκφοβισμού έχουν συμβάλει οι συστηματικές παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας και γονιών στο θέμα και στις συνέπειές που έχει στην ψυχολογική υγεία των μαθητών;
Η έρευνα
Η «Έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» διεξάγεται στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Health Behaviour in School-Aged Children» (HBSC www.hsbc.org) υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. H έρευνα επαναλαμβάνεται ανά τετραετία σε περισσότερες από 40 χώρες παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των εφήβων και τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους. Οι πληροφορίες αυτές κατευθύνουν τις πολιτικές πρόληψης των κρατών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Στη χώρα μας τo πρόγραμμα πραγματοποιείται από το ΕΠΙΨΥ από το 1998 με την επιστημονική ευθύνη της Ομότιμης Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Άννα Κοκκέβη. Η έρευνα υλοποιήθηκε χάρη στη μερική οικονομική ενίσχυση από τη UNICEF και στην εθελοντική συμβολή μελών και φοιτητών ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας.
Στην έρευνα του 2014 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141 μαθητών εφηβικής ηλικίας (ΣΤ΄ Δημοτικού, Β΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου) από 245 σχολικές μονάδες. Οι μαθητές απάντησαν σε ανώνυμο ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν μέσα στις τάξεις τους.

Κατηγορία άρθρου:

• Ελλάδα

Tags άρθρου: