Tvxs Έρευνα
09:47 | 20 Απρ. 2014
«Όταν ήρθε -τον 19ο αιώνα- η αστική τάξη πραγμάτων, η λεγόμενη νεωτερικότητα*, η ενιαία -μέχρι τότε- υπόσταση του ανθρώπου, άρχισε να διαχωρίζεται. Ο πρώτος διαχωρισμός, ήταν στο άτομο και στον πολίτη. Ο δεύτερος διαχωρισμός, ήταν ανάμεσα στην οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία.» Karl Polanyi.«Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;» απάντησαν (και με ανοιχτή πρόσκληση) 160 προσωπικότητες των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών από την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό, συν 17 (σύνολο 177) σε επιπλέον υποερωτήματα ανάλογα με την επικαιρότητα, ή με ολόκληρα κείμενα και επιστολές δημοσιευμένες στα πλαίσια της εν λόγω έρευνας που παράλληλα δημιούργησε έναν δημόσιο διάλογο στο tvxs.gr με πάνω από 265 άρθρα και συνεντεύξεις.
Με βάση τον παραπάνω διαχωρισμό της υπόστασης του ανθρώπου της νεωτερικότητας, διαμορφώνεται η ενδεικτική σύνοψη των αποτελεσμάτων της έρευνας για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης που -εκτός των άλλων- θέτει το ερώτημα της επιβίωσης ή μη, του συγκεκριμένου ανθρωπολογικού τύπου.
Από τους: Κρυσταλία Πατούλη - Κώστα Κατσίμπρα
Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας που διεξάγει ακτιβιστικά η Κρυσταλία Πατούλη από τον Αύγουστο του 2010 έως σήμερα, μελετήθηκαν από την ίδια με την συμμετοχή 5 ακτιβιστών** και θα κυκλοφορήσουν σύντομα σε βιβλίο από τις εκδόσεις Κέδρος το οποίο προλογίζουν ο Ζήσης Δ. Παπαδημητρίου και ο Στέλιος Κούλογλου όπου παρουσιάζονται αναλυτικά οι κυριότερες θέσεις και προτάσεις των συμμετεχόντων, χωρισμένες σε 16 θεματικές ανάλογα με την βασική τους ιδιότητα.
Στο παρόν άρθρο ακολουθεί ενδεικτική παρουσίαση της σύνοψης των αναλυτικών αποτελεσμάτων σε τρεις ενότητες (ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ), με κάποια αποσπάσματα που εκφράζουν την πλειοψηφία των απαντήσεων. Στο τέλος τής κάθε ενότητας δίδεται η περίληψη μαζί με κάποια εύλογα ίσως ερωτήματα που προκύπτουν.
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΑΙΤΙΕΣΟι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, συμφωνούν ότι σε οικονομικούς όρους οι βασικότερες αιτίες της ελληνικής κρίσης, είναι:
- Παγκόσμια δομική κρίση
- Εκβιασμός του συστήματος / εξάντληση φυσικών πόρων, με σκοπό την κερδοσκοπία
- Xρηματοπιστωτικός καπιταλισμός της σπέκουλας / φούσκα
- Tυχοδιωκτικά και κερδοσκοπικά συμφέροντα: αγορές
- Kατάρρευση του τραπεζικού συστήματος
- Δανεισμός / Χρέος / Έλλειμμα
- Προβλήματα ελληνικής οικονομίας: φοροδιαφυγή, αποβιομηχάνιση, μείωση εθνικής παραγωγής, διόγκωση δημοσίου τομέα, κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας
- Σήμερα, τα μέτρα λιτότητας
«[...] η γενεσιουργός αιτία αυτής της κρίσης είναι το παιχνίδι που παίζεται μεταξύ των λεγόμενων «εταιρειών αξιολόγησης» και των κερδοσκόπων.» Γεράσιμος Νοταράς
«...οι κύριοι παράγοντες της κρίσης (αποτελέσματα μελετών από το 1972) ήταν: α) η εξάντληση των φυσικών πόρων, β) η μόλυνση του περιβάλλοντος, γ) η συνεχής αύξηση του ρυθμού της βιομηχανικής παραγωγής και δ) η δημογραφική έκρηξη.
[...] Την χαρακτήρισαν «περιοδική», «χρόνια», και «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Πρόκειται όμως για δομική και παγκόσμια κρίση του κοινωνικο-πολιτισμικού σχηματισμού, η οποία δεν ήλθε εξ΄ ουρανού. Αντίθετα είχε προβλεφθεί από διαδοχικές επιστημονικές αναλύσεις που, τόσο αυτές όσο και οι αντιδράσεις για την πρόληψή της, έχουν δημοσιοποιηθεί αλλά σήμερα σκόπιμα αποσιωπούνται.
[...] Το χρήμα συνέχισε να γεννά χρήμα, όχι όμως πλέον μέσα από την ορθολογική βιομηχανική παραγωγή αλλά μέσα από την ανορθολογική σπέκουλα: δανεισμός, χρηματιστήριο, νομισματικές διακυμάνσεις, ομόλογα και κυρίως μέσα από το διατυμπανισμένο σύστημα του εκσυγχρονισμού, με το οποίο το ΔΝΤ λεηλάτησε τις φτωχές χώρες.
[...] Στα 2000 ο καπιταλισμός μετονομάστηκε σε καπιταλισμό της σπέκουλας και οι διακινήσεις του κεφαλαίου μετονομάστηκαν σε «αγορές». Λέγεται ότι στις αγορές έχουν συγκεντρωθεί 840 τρισεκατομμύρια δολάρια.
[...] Έτσι, τη λεηλασία του Τρίτου Κόσμου διαδέχτηκε η λεηλασία του δημόσιου τομέα στις ίδιες τις χώρες της Δύσης στις οποίες ο δημόσιος τομέας ήταν πλούσιος: ανακατασκευή των συνοικιών, ιδιωτικοποίηση της υγείας, της πρόνοιας, της παιδείας.
Οι διαδικασίες αυτές, που ονομάστηκαν εξορθολογισμός και εκσυγχρονισμός –άλλη μία κατηγορία του κυρίαρχου λόγου που τη δεχτήκαμε άκριτα σαν επαγγελία-, συνοδεύτηκαν με πρόγραμμα λιτότητας, που στην ουσία συνίσταται στη μείωση των μισθών, άρα στην κατάργηση της ομοιοστασίας και την εξόντωση των αδυνάτων στρωμάτων, στη βιοεξουσία όπως την ονόμασε ο Foukault.» Σωτήρης Δημητρίου (Ανθρωπολόγος)